|
Konu: Domuz Gribi Nedir? Ne Yapılmalı Salı Ağus. 04 2009, 22:29 |
|
|
|
|
|
|
Domuz Gribi Nedir? Ne Yapılmalı Domuz Gribi ile İlgili Olarak Bilinmesi Gerekenler: 4 Mayıs 2009 güncelleme
Doç.Dr.Önder Ergönül Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
Domuz gribi değil “İnfluenza A H1N1” Meksika’da başlayan influenza salgınının domzularla ilişkisi kesin olarak gösterilemediğinden “İnfluenza A H1N1” olarak adlandırılmasına karar verilmiştir. İnfluenza A virüsünün neden olduğu esas olarak domuzlarda salgına yol açan bir grip türüdür. Etken olan influenza virusunun 15 alt tipi bulunmaktadır. Influenza virusları hemaglutinin (H) ve nörominidaz (N) antijenlerine göre sınıflandırılır. Domuz gribi H1N1, kuş gribi ise H5N1 yapısındadır.
Hastalanan Herkes Ölüyor mu? Hastalanan herkes ölmez. Ölüm oranı % 2’dir. Olgu sayısı arttıkça ölüm oranı azalmaktadır. Salgın sanıldığından daha az ölümcül seyretmektedir. Kuş gribinde ise bu oran, dünya genelinde yaklaşık % 50 olarak bildirilmektedir. Kuş gribi nedeniyle 2006 yılında ülkemizde saptanan 12 olgudan 4’ü kaybedilmişti.
Bugüne kadar kaç kişi hastalığa yakalandı? 3 Mayıs 2009 itibariyle tüm dünyada toplam 18 ülkede 898 laboratuvar açısından doğrulanmış hasta saptandı. Amerika Birleşik Devletleri 226 laboratuvarda dayalı kanıtlanmış olgu bildirmiş, bunlardan biri kaybedilmiştir. Meksika’da toplam 506 olgu ve 19 ölüm bildirmiştir. Ayrıca, Kanada, İngiltere, İspanya, Danimarka, Yeni Zelanda, Almanya, İsviçre, İsrail, Hong Kong ve Çin gibi ülkeler olgu bildirmişlerdir.
Nasıl bulaşır? İnsandan insana damlacık yoluyla bulaştığı kanıtlanmıştır. Bu nedenle, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 27 Nisan 2009 itibariyle pandemi düzeyini 3’den 4’e çıkarmıştır. Pandemi düzeyleri 1 ile 6 arasında değerlendirilir. Pandemi 4, insandan insana yayılım olduğunu gösterir. Bu durumda, domuzlarla teması olan kişilerin yanısıra, solunum yoluyla bulaş söz konusudur. Dünya Sağlık Örgütü, 29 Nisan 2009 itibariyle pandemi düzeyini 5’e çıkardı. Pandemi 5, bir DSÖ bölgesinde iki ya da daha fazla ülkede insandan insana geçişin bildirilmesine dayanmaktadır. Bu düzey önemlidir, son yıllarda bu düzeyde bildirilen bir salgın olmadı. Bir sonraki aşama ise pandemi 6’dır. Farklı DSÖ bölgelerinde insandan insana geçişin olabileceği ikiden çok sayıda ülkenin bulunması anlamına gelir.
Nasıl yayılır? Mevsimsel veya klasik gribin yayılımı gibidir. İnsandan insana hapşırma ve öksürme ile saçılan damlacıklar yoluyla yayılır. Ayrıca el teması da önemlidir. Hasta olan kişiler belirtiler görülmeden bir gün önce ve hastalık boyunca enfeksiyonu yayabilirler. Cansız yüzeylerde (masa, kapı kolu gibi) yaklaşık 2 saat canlı kalabilirler. Bu nedenle el yıkamak önemlidir.
Belirti ve bulguları nelerdir? Belirtileri mevsimsel gribe benzer, ateş, öksürük, boğaz ağrısı, yaygın vücut ağrıları, başağrısı, titreme ve yorgunluk ön plandadır. Bazı kişilerde ishal ve kusma görülür. Zatüreye bağlı ciddi hastalıklar ve ölümler olabilir.
Sıklık Sırasına Göre Belirti ve bulgular Ateş Başağrısı Miyalji İshal Karın ağrısı Kusma Öksürük Balgam Boğaz ağrısı Rinore Nefes darlığı Pulmoner infiltratlar Lemfopeni Trombositopeni Karaciğer enzim yüksekliği
Korunmak için ne yapılmalı? En önemli önlem ellerin yıkanmasıdır. Genel sağlık önlemlerine dikkat etmek gerekir, uykusuz kalınmamalı, fiziksel aktivite sağlanmalı, günlük stres kontrol edilmeli, bol sıvı ve besleyici gıdalar alınmalıdır. Hasta kişilerle yakın temastan kaçınmalıdır. Cansız yüzeylerin çamaşır suyuyla silinmesi yeterlidir.
İlacı var mıdır? Evet. Klasik gripte olduğu gibi oseltamivir veya zanamivir kullanılır. Bu ilaçlar belirtiler görüldükten sonra ilk 2 günde kullanılmalıdır. Ayrıca belirtilere yönelik ilaçlardan da yararlanılabilir.
Yemekle domuz gribi bulaşır mı? Hayır. Uygun hazırlanmış domuz etini yemekle bulaşma olmaz.
Ülke düzeyinde ne yapılmalı? Türkiye’de henüz olgu yoktur. İlk olgunun saptanabilmesi için sınır geçişlerinde uygun kontroller önemli bir adımdır. Bu amaçla havalimanlarına termal kamera yerleştirilmiştir. Vücut sıcaklığı 38 derecenin üzerindeki hastaların saptanması hedeflenmektedir.
Grip belirtileri olanların vakit kaybetmeden hekime başvurmaları uygun olacaktır.
Seyahat kısıtlaması var mı? Dünya Sağlık Örgütü’nün seyahat kısıtlaması ve sınırların kapatılması yönünde bir önerisi yoktur. Ancak hasta olanların seyahat etmemeleri ve hızlıca sağlık kuruluşuna başvurmaları önerilmektedir.
Başkalarına bulaştırmamak için ne yapmalı? • Öksürürken ve hapşırırken ağız ve burun kapatılmalıdır. Kullanılan mendiller hemen çöpe atılmalıdır. • Eller sabunlu suyla yıkanmalı, su ve sabuna ulaşılamazsa alkollü temizleyiciler kullanılmalıdır. • Eller ağız ve buruna götürülmemelidir, virüs bu yolla yayılabilir. • Hastalardan uzak durulmalıdır. • Hastalanınca vakit geçirmeden doktora başvurulmalıdır. • Hastalanınca okula ve işe gidilmemesi önerilir.
Kaynaklar www.who.int www.cdc.gov
|
|
|
|
|
|
|